Աշխարհագրություն

Հաշվել Սևանա լճի ամենալայն ու ամենանեղ հատվածների, ինչպես նաև հյուսիս-հարավ ձգվածության երկարությունները
Հաշվել հետևյալ քաղաքների միջև եղած հեռավորությունը ուղիղ գծով՝ Երևան-Թբիլիսի, Երևան-Իզմիր, Երևան-Մոսկվա, Երևան-Ստեփանակերտ, Երևան-Լոնդոն, Երևան-Նյու Յորք
Քարտեզի միջոցով հաշվել հետևյալ տարածքների մակերեսները՝ Երևան քաղաք, Հարավ-արևմտյան թաղամաս, Մայր դպրոց
ՀՀ տարբեր հատվածներում կարատված սեփական լուսանկարները տեղադրել քարտեզի վրա:

15.04.2019

Մեքենաշինություն

Որո՞նք են տվյալ ճյուղի զարգացման նախադրյալները և խոչընդոտները
Զարգացման ի՞նչ պատմություն է անցել տնտեսության տվյալ ճյուղը
Ի՞նչ դեր ունի տվյալ ճյուղը ՀՀ-ի համար
Ի՞նչ կապ ունի տվյալ ճյուղը տնտեսության այլ ճյուղերի հետ
Ինչպե՞ս եք պատկերացնում տվյալ ճյուղի զարգացման հեռանկարը

Մեքենաշինությունը տնտեսության ամենակարևոր ճյուղերից մեկն, եթե ճիշտ զարգացնել այն ապա կարելի տնտեսության մյուս ճյուղերից ավելի շատ օգուտ քաղել: Որո՞նք են այս ճյուղի զարգացման նախադրյալները.

Առաջին նախապայմանն էլեկտրաէներգետիկ և մետաղաձուլական համալիրների զարգացման տեմպերի կայունացումն էր։

Երկրորդ ազդեցիկ գործոնը գիտահետազոտական հիմնարկությունների և բարձրակարգ մասնագիտություն ապահովող կրթօջախների ցանցի ընդարձակումն ու համալրումն էր:

Նախախորհրդային Հայաստանում մեքենաշինական համալիրը դեռևս ձևավորված չէր, և դրա բաժինը արդյունաբերության համախառն արտադրանքի կառուցվածքում կազմում էր ընդամենը 1% զբաղվածների մինչև 250-300 մարդ թվաքանակով։ 1913 թվականին Հայաստանի մեքենաշինության և մետաղամշակման արդյունաբերության արտադրանքը կազմում էր խոշոր արդյունաբերության արտադրանքի միայն 2,6%-ը։ Մեքենաշինության բոտն զարգացում ապրեց Հայաստանում խորհրդային կարգերի հաստատումից հետո։ Գործող ձեռնարկություններն ազգայնացվեցին, մասնավոր մանր արհեստանոցներն ընդգրկվեցին արդյունաբերական կոոպերացիայի մեջ, վերականգնվեցին Երևանի և Լենինականի մեխանիկականգործարանները, սկսվեց Ֆ. Է. Զերժինսկու անվան մեքենաշինական, ավտոնորոգման, Վ. Ի. Լենինի անվան էլեկտրամեքենաշինական, Քանաքեռի էլեկտրանորոգման գործարանների շինարարությունը, կառուցվեցին մետաղամշակման բազմաթիվ ձեռնարկություններ։ 1940 թվականին, 1913 թվականի համեմատ, մեքենաշինության և մետաղամշակման արտադրանքի ծավալն աճեց 15 անգամ, յուրացվեց ժամանակակից բազմաթիվ մեքենաների ու սարքավորումների արտադրությունը։ Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին մեքենաշինությունը սկսեց հիմնականում արտադրել ռազմական արտադրանք, կազմակերպվեցին Երևանի մոտորանորոգման, մետաղյա լայն սպառման ապրանքների գործարանները, հիմնադրվեց Երևանի կաբելի գործարանը, ստեղծվեցին մեքենաշինության նոր ճյուղեր 4 հաստոցաշինություն, սարքաշինություն, էլեկտրամեքենաշինություն, ընդհանուր մեքենաշինություն։ Հայաստանի Հանրապետության մետաղամշակման և մեքենաշինական համալիրի հիմնական ենթաճյուղերն են էլեկտրատեխնիկական արդյունաբերությունը, սարքաշինությունը, ռադիոէլեկտրոնային արդյունաբերությունը և հաստոցագործիքաշինական արդյունաբերությունը։

Հայաստանի գետեր

ՀՀ գետային ցանցի քարտեզ-նշել հետևյալ գետերի անունը, երկարությունը,ակունքն ու գետաբերանը-Ախուրյան, Քասախ, Հրազդան, Արփա, Որորտան, Ողջի,Փամբակ, Ձորագետ, Դեբեդ, Աղստև:

Անուն	Երկարություն	Ակունք	Գետաբերան
Ախուրյան	186	Արփի լիճ	Արաքս
Քասախ	89	Արագախ	Սևջուր
Հրազդան	21	Սևանա լիճ	Արաքս
Արփա	128	Զանգեզուրի լռնշթ.	Արաքս
Որոտան	178	Զանգեզուրի լռնշթ.	Հագարի
Ողջի	82	Կապուտջուղի լանջեր	Արաքս
Փամբակ	86	Փամբ
Ձորագետ	67	Ջավախքի լռնշղթ.	Դեբեդ
Դեբեդ	176	Դսեղ	Խրամ
Աղստև	133	Փամբակի լեռներ	Կուր գետ

Կլիմայական գոտիներ

Չոր մերձարևադարձային — ձևավորվում է ՝ 700-900 մ բարձրություններում, լանդշաֆտը չոր տափաստանային է, բնորոշ բուսատեսակները՝ հացազգի բազմամյա խոտաբույսերն են (փետրախոտ, սիզախոտ, շյուղախոտ, երեքնուկ, տիպչակ և այլն), կենդանիներից բնորոշ են կրծողները, որոնք ապրում են խորը բներում (դաշտամուկ, գետնասկյուռ, ճագարամուկ):

Չոր խիստ ցամաքային- ձևավորվում է Արարատյան գոգավորության մինչև 1000 մ բարձր, լանդշաֆտը անապատային և կիսաանապատային է: Հաճախակի հանդիպող բուսատեսակներից են ծառանման օշինդրը, հազարատևուկը, աղածաղիկ: Տարածված կենդանիներից են թունավոր մորմերն ու կարիճներ:

Չոր ցամաքային- ձևավորվում է Արարատյան գոգավորությունում, Վայքում՝ 1400-1500 մ բարձրություններում, լանդշաֆտը կիսաանապատային է, այստեղ աճում են լեռանչորասեր բույսեր, ապրում են տարբեր սողուններ և միջատներ:

Չափավոր ցամաքային- ձևավորվում է Արարատյան գոգավորությունում, Վայքում՝ 1300- 1700 մետր բարձրություններում, լանդշաֆտը չոր տափաստանային է, բնորոշ բուսատեսակները՝ հացազգի բազմամյա խոտաբույսերն են (փետրախոտ, սիզախոտ, շյուղախոտ, երեքնուկ, տիպչակ և այլն), կենդանիներից բնորոշ են կրծողները, որոնք ապրում են խորը բներում (դաշտամուկ, գետնասկյուռ, ճագարամուկ):

Չափավոր շոգ — ձևավորվում է հյուսիսարևելյան և հարավարևելյան շրջաններում՝ 900-1300 մ բարձրություններում, լանդշաֆտը լեռնատափաստանային, անտառային է։

Բարեխառն լեռնային — ձևավորվում է լեռնալանջերի և սարահարթերի մինչև 2400 մ բարձրություններում, լանդշաֆտը անտառային և տափաստանային է, Այս գոտում շատ են վրացական կաղնին և արևելյան հաճրենին: Անտառներում շատ են կաթնասունները:

Ցուրտ լեռնային — ձևավորվում է լեռների բարձրադիր գոտում՝ 2400-3500 մ բարձրություններում, լանդշաֆտը մերձալպյան, ալպյան է, մերձալպյան գոտու ստորին մասում տիրպետում են մեկ մետրանոց մեծատերև խոտաբույսերը: Այս գոտին աչքի է ընկնում թռչունների, միջատների և գույնզգույն թիթեռների առատությամբ:

Ձնամերձ- ձևավորվում է 3500 մ-ից բարձր լեռնագագաթներին, լանդշաֆտը ալպյան, մարգագետնային և ձնամերձ է, բուսածածկույթ չի գոյանում:

Սեռատարիքային բուրգ

Հայաստան.jpg India. Pirámide.png

Համեմատել ՀՀ-ի և ստորև նշված երկրների որևէ մեկի սեռատարիքային բուրգերը՝ ընդգծելով ընդհանրություններն ու տարբերությունները, փորձելով բացատրել նաև դրանց պատճառները:
Հայաստանի և Հնդկաստանի սեռատարիքային բուրգերը իրարից շատ տարբեր են, բայց դրան ունեն որոշ նմանություններ: Օրինակ երկու երկրներում էլ ավելի շատ տղամարդկանց են ծնվում, բայց վերջում կանանց շատանում են: Դա այդպես է, որովհետև տղամարդկանց մեծ մասը կյանքի համար վտանգավոր աշխատանքներ են անում: Հնդկաստանում բնակչության մեծ մաս են կազմում նորածին երեխանները, իսկ հայաստանում 25-29 տարիքի մարդիկ:
Համեմատել ՀՀ-ի և ամբողջ աշխարհի սեռատարիքային բուրգերը՝ ընդգծելով ընդհանրություններն ու տարբերությունները, փորձելով բացատրել նաև դրանց պատճառները:

Հայաստանի սեռատարիքային բուրգը շատ քիչ նմանություններ ունի Աշխարհի սեռատարիքային բուրգի հետ: Միակ նմանությունը նրանում է, որ Հայաստանում տղամարդիկ ավելի շատ են ծնվում քան կանայք և հետո տղամարդկանց թիվը քչանում է և կանանց թիվը ավելանում է: Հայաստանի բանկչության գերակշռող մաս է կազմում 25-29 տարեկան մարդիկ, իսկ ամբողջ աշխարհում մեծ մաս են կազմում նորածին երեխանները
Կազմել ՀՀ բնակչության ազգային կազմի փոփությունան դինամիկան ցույց տվող դիագրամ` նշելով նաև ազգային կազմի փոփոխության պատճառները:
Կազմել ՀՀ տարիքային կազմի փոփությունան դինամիկան ցույց տվող դիագրամ՝ նշելով նաև փոփոխությունների պատճառներ:
ՀՀ մարզերը դասավորել ըստ բնակչության խտության նվազման:
Համեմատել աշխարհի ու ՀՀ բնաչկության բնական աճի տեմպերը վեջին 200 տարում
Համեմատել աշխարհի և ՀՀ բնակչությունն տարիքային կազմերի փոփխությունները վերջին 200 տարում:

24.09.2018

Նշեք 5 երկիր, որոնց աշխարհագրական դիրքը նման է ՀՀ աշխարհագրական դիրքին:

	Շվեցարիա	Բելգիա	Դանիա	Մոլդովա	Էստոնիա	Հայաստան
Մակերես	41 285 կմ²	30 528 կմ²	43,094 կմ²	33,843 կմ²	45,226 կմ²	29,743 կմ²
Ունեն ելք դեպի ծով	Ոչ	Այո	Այո	Ոչ	Այո	Ոչ
Գտնվում են եվրասիա մայրցամաքում	Այո	Այո	Այո	Այո	Այո	Այո
Ռելիեֆը	Լեռնաին	Հարթավայր	Հարթավայր	Հարթավայր	Հարթավայր	Լեռնաին
Կլիմա	Մայրցամաքային	Մայրցամաքային	Խոնավ-չափավոր	Չափավոր-Մայրցամաքային	Չափավոր-Մայրցամաքային	Մայրցամաքային

Ադրբեջան

Բնութագրեք Ադրբեջանի աշխարհագրական դիրքը:

Ադրբեջանը գտնվում է լեռնային աշխարհամասում: Նրա հյուսիսում Մեծ Կովկասի լեռներն են հարավում Փոքր Կովկասի: Ծայր հարավում Թալիշի լեռներն են: Լեռների միջև Կուր-Արաքսյան և Լենքորանի դաշտավայրերն են: Շարունակել կարդալ →